میتوان گفت مهمترین چالش معامله گران در بازارهای مالی موضوع روانشناسی ترید است. چون این عامل در نهایت موفقیت یا شکست فرد در ترید را تعیین میکند. تریدرها باید توانایی مدیریت هیجانات، استرس و احساسات مختلفی همچون طمع و ترس را در خود تقویت کنند، چرا که این احساسات میتوانند به راحتی منجر به تصمیم‌گیری‌های اشتباه و ضررهای سنگین شوند. روانشناسی ترید موضوعی تجربی نیست! یعنی قرار نیست با تریدهای بیشتر ، تریدر بتواند این مهارت را بدست آورد. برعکس! روانشناسی ترید فقط با افزایش آگاهی، تمرینات ذهنی و پایبند بودن به اصول ترید امکان پذیر میباشد. پس از مطالعه این بخش دیدی کلی نسبت به جوانب کنترل احساسات و ضرورت رونشناسی در ترید کسب خواهید کرد. به یاد داشته باشید که تقویت مهارت کنترل احساسات در معامله گری باید برای یک تریدر تبدیل به عادت شود.
تاثیر اخبار و فاندامنتال بر روی تریدهای یک معامله گر
یکی از بزرگترین اشتباهی که تریدرها در تحلیل های خود لحاظ میکنند، توجه بسیار زیاد به منابع خبری و تاثیر آن بر روی چارت است! درصورتیکه یک تحلیل گر حرفه ای نیازی به سوار شدن بر خبر ها برای ورود به پوزیشن ها ندارد. اخبار فقط ابزاری است که مارکت میکرها برای جهت دهی به معاملات افراد از آن استفاده میکنند!! از مهمترین فاندامنتال بر روی تریدهای یک معامله گر را در ادامه بررسی کنید:
- ایجاد استرس و واکنش‌های هیجانی
- ترغیب تریدر به خارج شدن از استراتژی و پلن ترید خود
- تقویت ترس از دست دادن (FOMO)
- اثرات روانی اخبار متناقض
خطراتی که یک تریدر را تهدید میکنند
تریدرها در بازارهای مالی با خطرات متعددی مواجه هستند که میتواند سرمایه و سودشان را تحت تأثیر قرار دهد. این خطرات عمدتاً ناشی از نبود مدیریت ریسک، تصمیمات هیجانی، و کمبود دانش کافی در مورد ابزارهای معاملاتی و استراتژی ها است.
۱. اُوِرترید (Overtrading)
اورترید به معنای انجام معاملات بیش از حد و با حجم بالا است، که معمولاً به دلیل اعتماد بیش از حد به توانایی‌ها یا هیجان برای جبران سریع ضررها رخ می‌دهد. این کار باعث فرسایش روحی و افزایش کارمزدها و احتمال ضررهای پی در پی میشود. علاوه بر این، انجام معاملات زیاد، تمرکز و دقت تریدر را کاهش می‌دهد.
۲. کال مارجین (Margin Call)
کال مارجین زمانی اتفاق می‌افتد که سطح موجودی حساب تریدر به دلیل ضررهای پی در پی به کمتر از سطح مارجین مورد نیاز برسد. در این شرایط، کارگزار از تریدر می‌خواهد تا حساب خود را دوباره شارژ کند یا دارایی‌هایش را کاهش دهد. اگر تریدر نتواند به موقع اقدام کند، کارگزار ممکن است به صورت خودکار معاملات وی را ببندد که میتواند منجر به ضرر سنگین شود.
۳. جهت دهی مارکت میکر به ورود به پوزیشن
مارکت میکرها (Market Makers) نقش مهمی در جهت‌دهی بازار و تأثیرگذاری بر تصمیمگیری تریدرهای خرد دارند. این مؤسسات مالی بزرگ با داشتن سرمایه و قدرت کافی میتوانند با استفاده از استراتژی‌های خاص و تحلیل حرکات بازار، قیمت‌ها و نقدینگی را کنترل کنند.
۴. ریسک اهرم (Leverage Risk)
استفاده از اهرم (Leverage) میتواند سود معاملات را افزایش دهد، اما به همان میزان نیز خطرات را چند برابر میکند. اگر بازار برخلاف پیش‌بینی تریدر حرکت کند، ضررها نیز به صورت اهرمی افزایش می‌یابند و ممکن است باعث از دست رفتن بخش بزرگی از سرمایه شود.
۵. ریسک نقدشوندگی (Liquidity Risk)
در شرایطی که نقدینگی بازار کم است، ممکن است تریدر نتواند به موقع معاملات خود را ببندد یا دارایی‌هایش را به فروش برساند. این موضوع میتواند باعث شود که تریدر در شرایط نامطلوب بازار گیر بیفتد و نتواند از زیان جلوگیری کند.
۶. فقدان مدیریت ریسک
نداشتن استراتژی مناسب برای مدیریت ریسک، از جمله تنظیم حد ضرر و تعیین حجم معاملات، میتواند تریدرها را در معرض ضررهای بزرگ قرار دهد. بدون مدیریت ریسک، یک تریدر ممکن است در چند معامله پی در پی، بخش بزرگی از سرمایه خود را از دست بدهد.
چرا بیش از ۸۰ درصد تریدرها پول خود را در بازارهای مالی از دست میدهند؟
بسیاری از افراد به ویژه در ابتدای ورود خود به بازارهای مالی کاملا بصورت هیجانی رفتار کرده و به ترید مانند یک قمار نگاه میکنند!! در نظر نگرفتن جوانب روانشناسی ترید ، نداشتن دانش و آگاهی ترید و انتظار داشتن درصد سود بالا در مدت زمان کوتاه از مهمترین دلایلی است که بیش از ۸۰ درصد تریدرهای دنیا را ضرر ده کرده است. بازارهای مالی از طریق نوسانات شدید احساسات تریدرها را به چالش می‌کشند. در ادامه بیشتر به شناخت این احساسات میپردازیم.
درگیر شدن احساسات در هنگام ترید
شکل گرفتن احساسات در هنگام ترید باعث میشوند تریدر از مسیر صحیح خود خارج شود. احساسات اغلب جلوی تصمیمگیری درست ذهن را میگیرند و تریدر را به ضرر های قابل توجه نزدیک میکنند. مهمترین این احساسات عبارتند از:
ترس از دست دادن: ترس یکی از قوی‌ترین احساساتی است که تریدرها تجربه میکنند و میتواند آنها را از تصمیمگیری منطقی بازدارد. وقتی قیمت‌ها به سمت پایین حرکت میکنند، ترس از دست دادن سرمایه باعث میشود که تریدرها زودتر از زمان مناسب از معامله خارج شوند. این رفتار که به «قطع ضرر زودهنگام» معروف است، میتواند منجر به از دست دادن فرصت‌های سودآور در آینده شود.
هیجان: این احساس معمولا پس از دو یا چند پوزیشن منجر به سود شکل میگیرد و باعث میشود تریدر مجدد به بازار ورود کند و حتی بدون دلیل و تحلیل تکنیکال وارد پوزیشن شود. احساس هیجان در نهایت میتواند منجر به تعدد زیاد پوزیشن ها یا به اصطلاح OverTrade یک تریدر شوند.
طمع برای سود بیشتر : طمع نیز یکی از عوامل قوی در تصمیم‌گیری‌های تریدرها است. این حس ممکن است باعث شود که تریدرها زمان خروج از معامله را به تأخیر بیاندازند، حتی اگر به سود خوبی رسیده باشند. طمع برای سود بیشتر و عدم خروج به موقع میتواند منجر به بازگشت قیمت به سطح اولیه و از دست دادن سود به‌دست‌آمده شود.
پشیمانی و انتقام : پشیمانی از تصمیمات قبلی میتواند به تریدرها فشار روانی وارد کند و آنها را از تصمیم‌گیری‌های صحیح و منطقی بازدارد. وقتی تریدرها در گذشته تصمیم نادرستی گرفته‌اند و دچار ضرر شده‌اند، ممکن است در معاملات بعدی دچار شک و تردید شوند و از فرصت‌های مناسب اجتناب کنند. یا در جهت مخالف آن این احساس تریدر را ترغیب به انتقام از بازار کرده و برای جبران ضرر قبلی وادار به ورود به پوزیشن های غیرمنطقی کند.
امیدواری: امیدواری در دنیای معاملات، حالتی است که در ظاهر مثبت و انگیزه‌بخش به نظر می‌رسد، اما میتواند به اندازه ترس و طمع برای تریدرها خطرناک باشد. این احساس گاهی به دلیل انتظار برای بهبود شرایط ایجاد میشود، اما تکیه کردن به امید به عنوان یک ابزار تصمیمگیری میتواند باعث زیان‌های قابل توجهی شود. این دقیقا همان زمانی است که یک تریدر از روی حس خود به حرکت چارت ترید میکند!
رفتاری که باعث اورترید یک تریدر میشوند
همانطور که در بالا توضیح داده شد، هر کدام از احساسات در هنگام ترید میتواند منجر به ضرر های قابل توجه و درنهایت OverTrade شوند. Overtrading (معاملات بیش از حد) به معنای انجام تعداد زیادی معامله در یک بازه زمانی کوتاه است، به‌ویژه زمانی که این معاملات بدون تحلیل کافی و بدون استراتژی مشخص صورت میگیرند. این پدیده یکی از اشتباهات رایج تریدرها است که ممکن است ناشی از هیجان، طمع یا احساسات دیگر باشد و میتواند به طور قابل توجهی باعث کاهش سرمایه و ضررهای مالی در بازارهای مالی شود.
چه کسانی نباید وارد ترید شوند؟
- افرادی که به دنبال راه‌های آسان و شگفت‌انگیز برای پولدار شدن هستند!!
- افرادی که ریسک پذیر نیستند!
- کسانی که برای جبران خلعی در زندگی خود به سمت ترید آمده اند!
- افرادی که به ترید مانند بازی قمار نگاه میکنند!
- کسانی که فکر میکنند بدون دانش و آگاهی کافی میتوانند تریدر شوند!
- افرادی که میخواهند درامد فعلی کسب و کار خود را وارد ترید کنند و انتظار چند برابر شدن آن را دارند!
- افرادی که به دنبال کسب درآمد از ترید با هزینه‌های کم هستند!
- کسانی که توانایی پذیرش اشتباهات و ضررها را ندارند.
روش های کنترل احساسات در معامله گری
خبر خوب برای تریدر ها این است که حتی مهمترین چالش ترید هم قابل حل است! اما با تمرین و افزایش آگاهی مداوم. تریدرها میتوانند روانشناسی ترید خود را با شناسایی احساسات، تعصبات و ویژگی‌های شخصیتی که میتوانند موفقیت یا شکست یک معامله را تعیین کنند، بهبود بخشند.
شناسایی ویژگی‌های شخصیتی
یک تریدر باید ویژگی‌های شخصیتی خود را به‌موقع شناسایی کرده و برنامه‌ریزی کند تا ویژگی‌های منفی را هنگام ترید کردن از بین ببرد، به طوری که تصمیمات خود را بدون تحلیل تکنیکال مناسب نگیرد. به طور مشابه، تریدرها باید ویژگی‌های مثبت خود را که میتوانند به آنها کمک کنند تا در بازار حرکت‌های محاسبه‌شده‌ای انجام دهند، شناسایی کنند.
ایجاد یک برنامه معاملاتی
یک برنامه معاملاتی به‌عنوان یک نقشه راه برای ترید شما عمل میکند و باید اهدافی که تریدر قصد دارد به آنها دست یابد، نسبت ریسک به پاداش، و استراتژی معاملاتی که با آن راحت است را برجسته کند. به عنوان مثال، تریدر میتواند زمان‌های مشخصی برای ترید هر روز تعیین کند، اهداف سود را مشخص کند و حد ضرر را برای حذف احساسات از فرآیند قرار دهد. هنگام ایجاد یک برنامه معاملاتی، تریدرها باید عواملی مانند احساسات و تعصباتی که میتوانند توانایی آنها برای پایبندی به برنامه را تحت تاثیر قرار دهند، در نظر بگیرند.
تحقیق و مطالعه منابع خوب در مورد روانشناسی ترید
همانطور که در این نوشته چندین بار تکرار کردیم، افزایش آگاهی و توانایی کنترل احساسات در بازارهای مالی بسیار مهم است. منابع بسیار زیاد و خوبی در این مورد منتشر شده اند. ژورنال های تریدهای موفق، مقالات در مورد روانشناسی و کتاب های پر فروش در این زمینه تعدادی از منابع ضروری برای ارتقای تواناییی کنترل احساسات هستند. در ادامه بهترین منابع روانشناسی ترید را معرفی میکنیم.
راهکار آکادمی زنجیره برای ایجاد شخصیت صحیح ترید
فرایند یادگیری و ورود فرد به دنیای ترید مانند ستونی است که در ابتدا اگر اصولی پایه ریزی نشود، در آینده تریدر را با اشتباهات جبران ناپذیر روبرو میکند. آکادمی زنجیره توسط اساتیدی شکل گرفته که بیش از ۱۰ سال تجربه تدریس و فعالیت در بازارهای مالی را داشته اند و با پیچ و خم راه به خوبی آشنا هستند. در دوره های تعریف شده آکادمی زنجیره شخصیت صحیح ترید در افراد از همان ابتدای ورود فراگیران شکل میگیرد و تریدر بدون اینکه چندین سال را صرف تجربه راه های اشتباه کنند، در آکادمی زنجیره به بهترین شکل به بازارهای مالی ورود میکنند. البته به شرطی که افراد پیشفرض های ذهنی خود را کنار بگذارند! در آکادمی زنجیره افراد در قالب گروه ها بطور زنجیر وار به تحلیل گری و معامله گری میپردازنند. در اینصورت بسیاری از جوانب روانشناسی ترید در افراد کنترل میشوند.
گفته های عمیق مشهورترین تریدرهای جهان در مورد روانشاسی
“روانشناسی ترید، بخش احساسی فرآیند تصمیمگیری یک سرمایه‌گذار است که میتواند توضیح دهد چرا برخی تصمیمات منطقی‌تر از دیگران به نظر می‌رسند.”
“روانشناسی ترید به‌طور عمده تحت تأثیر دو احساس قوی، یعنی طمع و ترس قرار دارد.”
“طمع باعث میشود سرمایه‌گذاران دست به تصمیماتی بزنند که بیش از حد ریسک‌پذیر است.”
“ترس باعث میشود تصمیماتی گرفته شود که از ریسک دوری کرده و در نتیجه بازده کمی به همراه داشته باشد.”
“یک تریدر از ترید نکردن هاست که سود میکند!”
“بی دلیل به هیچ وجه نباید وارد معامله بشی. کسی که مارکت رو درک نکرده، پوزیشن را با ترس و عدم درک کافی باز میکند!”
“بزرگترین خطری که در بازار میتوانید داشته باشید، نداشتن استراتژی است.”
“بهترین تریدرها کسانی هستند که وقتی کاری نمی‌کنند هم احساس راحتی میکنند.”
“بازارها را نمی‌توان پیش‌بینی کرد؛ تنها میتوان به آنها واکنش نشان داد.”
“بازارها را نمی‌توان پیش‌بینی کرد؛ تنها میتوان به آنها واکنش نشان داد.”
“اگر نمی‌توانید ضرر کنید، نمی‌توانید پیروز شوید.”
“باید آن‌قدر منتظر بمانید که موقعیت مناسب خود را ببینید. صبر کلید اصلی موفقیت در ترید است.”
“بازار همانند دریا است، همیشه باید آماده موج‌های جدید باشید.”
“بازار همانند دریا است، همیشه باید آماده موج‌های جدید باشید.”
کتاب هایی در مورد روانشناسی ترید که نباید از دست دهید!
برای مطالعه روانشناسی ترید و بهبود روانشناسی فردی در دنیای مالی، منابع مختلفی وجود دارد که میتوانند به تریدرها کمک کنند تا تصمیمات بهتری بگیرند و عملکرد خود را بهبود دهند. این منابع از مهمترین کتاب ها در مورد روانشناسی ترید هستند که نباید از دست دهید:
سوالات متداول در مورد روانشناسی ترید
در این نوشته به سوالات متداول زیر در مورد روانشناسی ترید و نحوه کنترل احساسات تا حدودی پاسخ داده شد. اگر شما نیز سوالات در ذهن دارید میتوانید با ما در تماس باشید. اکثر سوالات فراگیرها در دوره های آکادمی زنجیره بطور کامل پاسخ داده میشود.
روانشناسی ترید چیست و چرا اهمیت دارد؟
چگونه می‌توانم احساساتم را در حین ترید کنترل کنم؟
چه عواملی باعث ایجاد ترس در ترید میشوند و چگونه میتوان آن را مدیریت کرد؟
چگونه می‌توانم جلوی طمع را در معاملات بگیرم؟
آیا امیدواری بیش از حد میتواند به تریدر آسیب بزند؟
چگونه می‌توانم پس از تجربه ضررهای سنگین به روانشناسی خود کمک کنم؟
چطور می‌توانم از اعتماد به نفس بیش از حد در ترید جلوگیری کنم؟
چرا داشتن یک برنامه معاملاتی به روانشناسی ترید کمک میکند؟
چه تکنیک‌هایی برای تمرین روانشناسی مثبت در ترید وجود دارد؟
چرا بسیاری از تریدرها از نظر روانی با “زیان‌گریزی” درگیر هستند و چطور میتوان آن را مدیریت کرد؟